گیج فشار

گیج فشار (Pressure Gauge) یا مانومتر(Manometer) دستگاهی مکانیکی یا الکترونیکی است که برای اندازه‌ گیری و نمایش بصری فشار سیالات (مایعات و گازها) در یک سیستم صنعتی، لوله، یا مخزن استفاده می‌ شود.

ساختار و نحوه عملکرد

رایج‌ ترین و پرکاربردترین نوع گیج فشار، گیج بوردون (Bourdon Gauge) است که یک دستگاه کاملاً مکانیکی است و نیازی به برق ندارد:

1. لوله بوردون: یک لوله فلزی توخالی و منحنی (معمولاً به شکل C) است که یک سر آن به فرآیند متصل است و سر دیگر آن بسته و متحرک است.
2. عملکرد: وقتی فشار سیال وارد لوله بوردون می‌ شود، باعث می‌ شود که این لوله سعی کند به حالت صاف و بازشده برگردد.
3. مکانیزم حرکتی: حرکت جزئی سر متحرک لوله بوردون از طریق یک اهرم و مکانیزم چرخ‌ دنده‌ ای (Movement) به یک عقربه منتقل می‌ شود.
4. نمایش: عقربه روی یک صفحه مدرج (Dial) که بر حسب واحدهای فشار مانند psi، بار bar یا پاسکال pa درجه‌ بندی شده است، حرکت می‌ کند و مقدار فشار را به طور مستقیم به کاربر نشان می‌ دهد.

• ایمنی سیستم‌ ها: برای جلوگیری از افزایش بیش از حد فشار در مخازن، بویلرها و لوله‌ ها که می‌ تواند منجر به پارگی، انفجار یا آسیب به تجهیزات شود. اپراتورها با نگاه کردن به گیج، مطمئن می‌ شوند فشار در محدوده مجاز (محدوده سبز) است.
• نظارت بر فرآیند: در هر نقطه کلیدی از یک سیستم صنعتی (مانند قبل و بعد از یک پمپ، فیلتر یا شیر) نصب می‌ شوند تا اپراتور بتواند وضعیت عملکرد آن قسمت را بررسی کند.
• تشخیص گرفتگی: نصب گیج‌ های اختلاف فشار در دو طرف فیلترها یا صافی‌ ها، با نشان دادن افزایش افت فشار، زمان تعویض فیلتر را مشخص می‌ کند.
• سیستم‌ های پنوماتیک و هیدرولیک: گیج‌ های کوچک‌ تر در کمپرسورها، سیلندرها و خطوط هوای فشرده نصب می‌ شوند تا اطمینان حاصل شود فشار عملیاتی صحیح تأمین می‌ شود.
• پمپ‌ های آتش‌ نشانی و تجهیزات پزشکی: برای اطمینان از آمادگی تجهیزات و عملکرد صحیح پمپ‌ ها استفاده می‌ شوند.