کلیدهای مینیاتوری MCB یک قطع کننده مدار الکتریکی خودکار است که برای حفاظت از تجهیزات الکتریکی و سیم کشی مدار در برابر آسیب های ناشی از اضافه جریان استفاده می شود. این وسیله حفاظتی جایگزین فیوزهای قدیمی شده و عملکرد آن به صورت الکترومکانیکی است.
مکانیزم عملکرد
کلید مینیاتوری دو روش اصلی برای قطع جریان دارد:
1. حفاظت حرارتی (در برابر اضافه بار):
-
در صورت عبور جریانی کمی بالاتر از حد مجاز (جریان نامی) برای مدت زمان طولانی، یک نوار دوفلزی (بی متال) درون کلید گرم شده و خم می شود.
-
این خم شدن باعث آزاد شدن یک چفت مکانیکی و قطع شدن مدار می شود. این عملکرد با تأخیر زمانی انجام شده تا اجازه عبور جریان های لحظه ای مجاز (مانند جریان راه اندازی موتور) داده شود.
2. حفاظت مغناطیسی (در برابر اتصال کوتاه):
-
در صورت بروز اتصال کوتاه (افزایش ناگهانی و بسیار زیاد جریان)، یک سیم پیچ مغناطیسی نیروی قوی ایجاد کرده و بلافاصله (تقریباً لحظه ای) کنتاکت های کلید را باز و جریان را قطع می کند.
مزیت اصلی MCB قابلیت استفاده مجدد آن پس از رفع خطا است.
کاربردها و انواع
کاربرد اصلی کلید مینیاتوری، محافظت در برابر اضافه بار و اتصال کوتاه است. این کلیدها به طور گسترده در تابلوهای برق ساختمان های مسکونی و تجاری برای حفاظت از مدارهای روشنایی، پریزها و لوازم برقی استفاده می شوند. همچنین در صنایع سبک نیز برای حفاظت از مدارهای کوچک و تجهیزات کنترل به کار می روند.
کلیدهای مینیاتوری بر اساس سرعت واکنششان به جریان اتصال کوتاه به انواع مختلفی (معروف به تیپ) تقسیم می شوند:
-
تیپ B: برای بارهای مقاومتی مانند روشنایی و گرم کننده ها (در جریان های 3 تا 5 برابر جریان نامی قطع می کند).
-
تیپ C: رایج ترین نوع، برای بارهای سلفی مانند موتورهای کوچک، فن ها و کولرها (در جریان های 5 تا 10 برابر جریان نامی قطع می کند).
-
تیپ D: برای بارهای با جریان هجومی بسیار بالا مانند ترانسفورماتورها و دستگاه های جوشکاری (در جریان های 10 تا 20 برابر جریان نامی قطع می کند).